De Vijf Elementen

Alles is met alles verbonden

Volgens de, zeer holistische, visie van de oude Chinezen, houdt alles met alles verband. Niets staat op zichzelf. In die oude Chinese traditie is een systeem ontwikkeld om deze verbanden helder te maken, te ontrafelen. In dit systeem worden alle aspecten van de kosmos ingedeeld en wordt duidelijk op welke manier al het leven en alle verschijnselen ontstaan en weer verdwijnen. De ‘vijf elementen’ (hout – vuur – aarde – metaal – water) is de benaming die zij gaven aan de vijf oerprincipes die aan de basis van de hele natuur liggen. Deze vijf elementen zijn niet statisch, maar zijn fases, die vloeiend in elkaar overgaan. Zo vormen ze een cyclus die zichzelf steeds en overal herhaalt. Het zijn vijf vormen van energie die we in heel de natuur en al zijn verschijningsvormen terugvinden, dus ook in de mens. En dan zowel op fysiek, emotioneel, mentaal als op spiritueel niveau. Door bewust met deze energie te werken, kunnen we in harmonie komen met de elementen binnen onszelf en in het universum. 

Ieder element of iedere fase in dit systeem wordt gekenmerkt door bepaalde kwaliteiten waar je op verschillende manieren contact mee kunt maken. Daarvoor zijn er specifieke oefeningen, beelden en symbolen ontwikkeld. Het gaat uiteraard niet om die uiterlijke vormen, maar om de verbinding die je via die vormen kunt maken met de energetische, emotionele en spirituele kwaliteiten én om de verbinding met je eigen binnenwereld. 

Hieronder een korte uiteenzetting van ieder element/fase.

Hout

Hout duidt op schepping en symboliseert een nieuw begin: de lente.
De energie gaat in de houtfase omhoog (opwaartse energie) – dat is het jonge Yang. Het is de fase van geboorte, groei en ontwikkeling. Nieuw leven krijgt vorm. In ons lichaam manifesteert het element hout zich in de lever en de galblaas, in de spieren en pezen (en dan vooral de beweeglijkheid en flexibiliteit) en de ogen. De kwaliteit van de energie in deze fase is fris en wisselvallig (de wind) en de kleur is groen, het frisse lentegroen.

De sterk opstijgende energie van het hout kan, als het op hindernissen stuit, boosheid en frustratie creëren, soms gepaard gaand met gevoelens van machteloosheid. Gevoelens zijn nooit verkeerd, maar het is wel belangrijk dat je je bewust bent van je gevoelens en hoe je ze uit. Door contact te maken met vriendelijkheid en vergevingsgezindheid, kun je je lever in balans brengen.

Vuur

Vuur is een beeld van de levendig oplaaiende vlam van het leven: vol kracht, plezier en opwinding. Het heeft een sterk verspreidende, uitdijende energie en wordt gekoppeld aan de zomer, het grote Yang. Alles staat in volle bloei, de natuur is uitbundig! 

Het element vuur komt in ons lichaam tot uitdrukking in het hart en de dunne darm, de bloedvaten en de tong (spreken). Het vuur kan verteren : (zelf)haat, onrust, irritatie of juist gevoelens van blijheid en enthousiasme opleveren.  

Aarde

De aarde symboliseert de kracht van het midden. Na de Yang periode (lente en zomer) is het tijd voor stabilisering, een pas op de plaats: de nazomer. Het is een tijd van oogsten van wat je gezaaid hebt, een tijd van overvloed en harmonie.

In ons lichaam komt de aardekracht tot uitdrukking in de milt (en alvleesklier) en de maag, het vlees van het lichaam, het bindweefsel en de mond (smaak). Aarde energie die niet in balans is, leidt tot zorgen en piekeren. Positieve krachten zijn openheid, eerlijkheid, evenwichtigheid.

Metaal

Metaal duidt op verdichting, de energie wordt compact. Er is een neergaande en terugtrekkende energie: de herfst (het jonge Yin). De natuur bereidt zich voor op de winter. De bladeren vallen van de bomen, de natuur trekt zich terug en concentreert zich op de essentie. Het is een tijd van afscheid nemen en isolatie. Hier kan verdriet en depressie mee gepaard gaan. Aan de andere kant maken ertsen en mineralen (metaalkrachten) de aardbodem rijk en voedzaam en zorgen dus voor levenskracht.

Metaal manifesteert zich in de longen en de dikke darm, de huid en de neus (ruiken). Metaal vertegenwoordigt het contact tussen binnen en buiten (via de adem). Als het metaalelement in evenwicht is, stroomt de levenskracht en levensmoed rijkelijk door onze longen.

Water

Water symboliseert de slaap (de dood), het absolute yin en is tegelijkertijd de bron, het oerwater waar al het leven uit voortkomt. Het is de tijd van rust en herstel, de winter. Een sterk teruggetrokken energie, de diepte in, naar de oorsprong. De natuur slaapt, maar in de diepte sluimert het leven. Het zaad van de ene kracht ligt al besloten in de maximale kracht van de ander: een stipje wit (yang), in het diepe zwart (yin).

Het element water manifesteert zich in de nieren en de blaas, in de botten en het merg en opent zich in de oren (luisteren naar je innerlijke wijsheid). De sterk naar binnen en naar beneden gerichte energie van het water kan een enorme angst teweegbrengen (bestaansangst) en stress veroorzaken. Aan de andere kant staat water voor een ‘zachte kracht’, aanpassingsvermogen, zachtmoedigheid en alertheid.

Yin en Yang

 

Het is goed om je te realiseren dat binnen elke fase (elk element) ook weer een yin en yang aspect zit. Yin en Yang hebben elkaar nodig voor het evenwicht, het ene is niet beter of slechter dan het andere.  En zo bestaan er ook geen ‘slechte emoties’. Het gaat er in feite alleen om of je met deze emoties om kunt gaan, of dat je er door overspoeld wordt. Het gaat dus altijd om het creëren van een gezond evenwicht.